Umorzenie zobowiązań wobec ZUS w upadłości

Pandemia COVID-19, związany z nią regres gospodarczy a także obecna sytuacja na Ukrainie niejednokrotnie doprowadzają do niewypłacalności osoby fizyczne lub drobnych przedsiębiorców. Szczególnie w przypadku tych drugich wiąże się to częstokroć ze sporymi zaległościami w płatnościach składek z tytułu ubezpieczenia społecznego, które zgodnie z linią orzeczniczą Sądu Najwyższego nie ulegają przedawnieniu. Wiele osób nie podejmuje działań mających na celu oddłużenie obawiając się, że nie można zdziałać niczego na długi wobec urzędu. Jednak prawda jest taka, że instytucja upadłości konsumenckiej pozwala uwolnić się także od długów wobec ZUS.

Zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne podlegają zaspokojeniu z funduszy masy upadłości, a także w toku realizacji przez dłużnika planu spłaty wierzycieli – o ile został ustalony. Wynika to z literalnego brzmienia art. 342 ust. 1 pkt 1 Prawa Upadłościowego, który wymienia „należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych” jako podlegające zaspokojeniu z funduszu masy upadłości w tzw. „kategorii pierwszej”. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jako podmiot uczestniczący w postępowaniu upadłościowym w charakterze wierzyciela bierze następnie udział w wykonaniu ewentualnego planu spłaty.

Warto zwrócić uwagę, iż art. 491²¹ ust. 2 Prawa Upadłościowego wskazujący na wierzytelności, które nie podlegają umorzeniu w razie wykonania planu spłaty wierzycieli (lub w razie umorzenia wierzytelności bez planu spłaty) wymienia wiele spośród wierzytelności z tzw. „kategorii pierwszej” jednak bez wymienionych należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, tym samym rozstrzygając o umorzeniu zobowiązań wobec ZUS w toku upadłości konsumenckiej.