Czy nie posiadając majątku można ogłosić upadłość konsumencką?

Niedawno do naszej kancelarii zgłosił się klient z zapytaniem, czy pomimo nie posiadania przez niego żadnego majątku, z którego mógłby zaspokoić wierzycieli, wciąż może ogłosić upadłość konsumencką i uzyskać umorzenie zobowiązań. Odpowiadając na pytanie tak, jest to oczywiście możliwe. W zależności od osobistej sytuacji dłużnika, Sąd może rozstrzygnąć w danej sprawie na trzy sposoby:

• W pierwszym wariancie jest to umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, jest to najbardziej korzystny z wariantów. Istnieje również instytucja warunkowego umorzenie zobowiązań bez ustalania planu spłaty. Jest ono dokonywane przez Sąd w drodze postanowienia. Sąd umarza zobowiązania dłużnika bez ustalania planu spłaty pod warunkiem, którym jest to, że w okresie 5 lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia żaden wierzyciel (ani upadły) nie złoży wniosku o ustalenie planu spłaty wierzycieli, w wyniku którego Sąd uchyliłby postanowienie o umorzeniu.
• Drugi wariant jest zdecydowanie najczęściej spotykanym rozwiązaniem i polega na ustalenie planu spłaty wierzycieli, czyli harmonogramu spłaty wierzycieli przez dłużnika. Jednak nie jest to spłata całkowita a możliwa do udźwignięcia przez dłużnika w określonym czasie. Sąd robi zestawienie, analizuje możliwości zarobkowe upadłego, czyli jego wiek, wykształcenie, doświadczenie, stan zdrowia czy też sytuację na rynku pracy oraz uwzględnia koszty oraz osoby pozostające na utrzymaniu upadłego. Do tego musi wziąć pod uwagę, jak powstały długi. Biorąc pod uwagę właśnie te trzy czynniki sąd decyduje jaką miesięcznie kwotę dłużnik może przeznaczać na spłatę zobowiązań i ona staje się podstawą planu spłaty.
• Trzeci wariant jest z kolei tym najmniej pożądanym. Na szczęście rzadko spotykanym w praktyce. Polega na odmowie ustalenia planu spłaty przez Sąd.

Jak wygląda procedura oddłużania w przypadku braku majątku dłużnika?

 Większość osób jest mylnie przekonana, że do ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest potrzebny majątek, z którego można zaspokoić wierzycieli. Spieniężenie masy upadłości nie jest jednak warunkiem koniecznym do wszczęcia procedury upadłościowej. Upadłość bez majątku przeprowadzana jest jednak z pewnymi różnicami w stosunku do standardowej procedury.

Upadłość konsumencka składa się z następujących etapów:

• dłużnik składa wniosek o ogłoszenie upadłości;
• sąd rozpoznaje wniosek;
• po kilku miesiącach sąd wydaje orzeczenie o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej;
• do sprawy zostaje przydzielony syndyk;
• syndyk tworzy listę wierzycieli i bada, co wchodzi w skład masy upadłości;
• majątek dłużnika zostaje zlikwidowany (sprzedany);
• syndyk dzieli fundusze pomiędzy wierzycieli.

Upadłość konsumencka bez majątku różni się tym, że zamiast likwidacji masy upadłości, dłużnik spłaca zadłużenie zgodnie z planem spłaty wierzycieli, z pominięciem zaspokojenia wierzycieli z masy upadłości, w której po prostu nie znajdują się żadne środki. Projekt takiego planu tworzy syndyk. Jeżeli upadły nie posiada również źródła dochodu pozwalającego na realizowanie ustalonego planu spłaty wierzycieli wówczas sąd może umorzyć wierzytelności warunkowo na okres do pięciu lat lub umorzyć wierzytelność bez ustalania planu spłaty, jeżeli sytuacja upadłego nie ma szans na poprawę. Ponadto upadłość konsumencka bez majątku, czyli bez licytacji masy upadłości, zwykle trwa 36 miesięcy, a więc krócej niż standardowy proces. Trzeba do tego doliczyć czas oczekiwania na rozpoznanie wniosku przez sąd.

Koszty sądowe ogłoszenia upadłości przy braku majątku

Koszty sądowe z którymi wnioskodawca powinien się liczyć to:

• 30 zł tytułem opłaty za złożenie wniosku o upadłość konsumencką
• 17 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa, jeżeli w sprawie o upadłość upadłego reprezentuje adwokat lub radca prawny

Kwestia kosztów związanych z postępowaniem o upadłość konsumencką została precyzyjnie przedstawiona w art. 491⁷ ustawy prawo upadłościowe. Zgodnie z treścią wymienionego artykułu, w przypadku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowania albo w masie upadłości brak jest płynnych funduszów na ich pokrycie, koszty te pokrywa tymczasowo Skarb Państwa. Tymczasowe pokrycie kosztów przez Skarb Państwa wiąże się z tym, że upadły pokrywa te koszty w ramach tzw. planu spłaty, o którym była mowa tutaj. Jeżeli jednak osobista sytuacja osoby upadłej będzie wskazywała na niemożność regulowania jakichkolwiek opłat, to sąd wyda postanowienie o umorzeniu wskazanych we wniosku zobowiązań, a kosztami postępowania upadłościowego zostanie obciążony w całości Skarb Państwa.

Instytucja upadłości konsumenckiej jest jednak dość złożona i warto skonsultować ją z profesjonalnym pełnomocnikiem, który sprawnie przeprowadzi dłużnika przez cały proces. Zapraszamy do kontaktu w związku ze sprawami upadłościowymi.