Kiedy otrzymam mój spadek? Stwierdzenie nabycia a dział spadku

Postępowanie spadkowe rozpoczyna się od zdarzenia jakim jest śmierć spadkodawcy. Z tego względu na ogół nie zastanawiamy się na co dzień nad sposobem jego przeprowadzenia w przyszłości. Klienci Kancelarii często bywają zdezorientowani przebiegiem postępowania spadkowego, szczególnie w sytuacjach konfliktowych. Poniżej przedstawiamy podział postępowania na dwa podstawowe etapy – stwierdzenie nabycia oraz dział spadku.

Stwierdzenie nabycia spadku

Stwierdzenie nabycia spadku jest pierwszym etapem, a w zasadzie odrębnym postępowaniem, następującym po śmierci spadkodawcy. Jego celem jest ustalenie składu i wartości spadku, spadkobierców oraz przypadających im części spadku. Może odbyć się zarówno przed Sądem, jak i Notariuszem – ten drugi sporządza akt poświadczenia dziedziczenia, mający de facto taki sam skutek. Akt poświadczenia dziedziczenia nie może zostać wydany jeżeli zachodzi jakikolwiek konflikt dotyczący postępowania – szczególnie w zakresie osób uprawnionych do dziedziczenia. W następstwie stwierdzenia nabycia spadku albo wydania aktu poświadczenia dziedziczenia, wymienione w treści osoby stają się współwłaścicielami masy spadkowej w częściach ułamkowych. Oznacza to, że na ich własność nie przechodzą jeszcze konkretne przedmioty spośród masy spadkowej, ale są oni współwłaścicielami spadku traktowanego jako całość – stąd nazwa „masa spadkowa”.

Dział spadku

Dział spadku – następuje po określeniu osób uprawnionych do dziedziczenia oraz przypadających im udziałów. Każdy spadkobierca powinien otrzymać przedmioty o wartości odpowiadające stosunkowi jego udziału w masie spadkowej do wartości całej masy. Przykładowo, jeżeli masa spadkowa ma wartość 1.000.000,00 zł (milion złotych) a jednemu ze spadkodawców przypada udział w masie spadkowej w wysokości 1/4, powinien on otrzymać przedmioty o wartości 250.000,00 zł. Tak precyzyjny podział jest oczywiście praktycznie niemożliwy, wobec czego na ogół dział spadku polega na przyznaniu poszczególnych przedmiotów wchodzących w skład masy spadkowej poszczególnym osobom, a następnie zasądzeniu wyrównania poprzez zapłatę odpowiedniej sumy uczestnikom, którzy otrzymali przedmioty o wartości niepokrywającej przypadającego udziału. Co istotne, w toku postępowania można wnioskować o dokonanie działu spadku w konkretny sposób, można także dokonać działu spadku w sposób umowny.

Podsumowując, postępowanie spadkowe może wydawać się skomplikowane, w szczególności gdy zachodzi konflikt pomiędzy spadkobiercami. Ze względu na rodzinny charakter spraw spadkowych zazwyczaj budzą one spore emocje. Zapraszamy do kontaktu z Kancelarią w sprawach z zakresu stwierdzenia nabycia i działu spadku.