Umorzenie wierzytelności bez planu spłaty w postępowaniu upadłościowym

Umorzenie wierzytelności bez planu spłaty w postępowaniu upadłościowym

Podstawową formą umorzenia wierzytelności, czyli jej wygaśnięcia, jest spełnienie świadczenia przez dłużnika wobec wierzyciela poprzez jej uregulowanie, czyli zapłatę.

Należy wyróżnić tutaj kilka pojęć, a mianowicie termin wierzytelności i długu. Wierzytelność jest prawem, natomiast dług to nic innego jak obowiązek ciążący na dłużniku.

Umorzenie wierzytelności występuje również w postępowaniu upadłościowym. Przyjrzyjmy się bliżej tej kwestii.

Podstawą ogłoszenia upadłości w prawie polskim jest niewypłacalność. Jest to jedyna istniejąca przesłanka umożliwiająca podmiotom ogłoszenie upadłości. Przyjmuje się, że niewypłacalność oznacza trwałą utratę zdolności do regulowania swoich zobowiązań.

Postępowanie upadłościowe różni się ze względu na to, czy dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą, czy też osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. W przypadku tych pierwszych postępowanie to jest znacznie bardziej rygorystyczne.

W stosunku do osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej i stały się niewypłacalne postępowanie to nazywane jest upadłością konsumencką. Jest to postępowanie sądowe, które zarazem stanowi jedyny skuteczny sposób na oddłużenie się osoby fizycznej.

Ostatnim etapem postępowania upadłościowego wobec osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej jest ustalenie planu spłaty wierzycieli lub też umorzenie zobowiązań bez ustalania planu spłat.

Czym jest plan spłaty? To nic innego jak ustalony przez Sąd upadłościowy w drodze postanowienia plan spłaty zobowiązań upadłego będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej wobec wierzycieli, którzy nie zostali zaspokojeni, zarówno w całości jak i w części.

W postanowieniu dotyczącym ustalenia planu spłaty wierzycieli sąd określa m.in. w jakim czasie i w jakim zakresie upadły jest obowiązany do spłacania zobowiązania oraz jaka część zobowiązań upadłego zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty wierzycieli.

Warto zaznaczyć, iż w wyjątkowych sytuacjach Sąd upadłościowy może odstąpić od ustalenia planu spłaty. Świadczy o tym art. 49116 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo Upadłościowe, zgodnie z którym: „Sąd umarza zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, jeśli osobista sytuacja upadłego w oczywisty sposób wskazuje, że nie byłby on zdolny do dokonania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli.”

Podkreślenia wymaga, iż w sytuacji umorzenia zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzyciela sąd obciąża Skarb Państwa tymczasowo pokrytymi kosztami postępowania.

Zgodnie z art. 2 ust 2 przywołanej wcześniej ustawy: „Postępowanie uregulowane ustawą wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej należy prowadzić tak, aby umożliwić umorzenie zobowiązań upadłego niewykonanych w postępowaniu upadłościowym, a jeśli jest to możliwe – zaspokoić roszczenia wierzycieli w jak najwyższym stopniu.” Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na fakt, iż umożliwienie umorzenia zobowiązań upadłego stanowi w przypadku upadłości konsumenckiej nadrzędny cel do zrealizowania. Zaspokojenie roszczeń, czyli inaczej żądań wierzycieli ma nastąpić dopiero wtedy, jeśli jest to możliwe, co wskazuje jednoznacznie na to, iż może nastąpić, ale nie musi.

Przedstawioną wyżej tezę potwierdził Sąd Okręgowy w Warszawie w Postanowieniu z dnia 9 stycznia 2018 r., o sygn. akt: XXIII Gz 1103/17, zgodnie z którym: zasadniczym (pierwszoplanowym) celem tzw. upadłości konsumenckiej jest oddłużenie osoby fizycznej. Chodzi więc przede wszystkim o umożliwienie osobie fizycznej normalnego funkcjonowania przez uzyskanie oddłużenia i tzw. ” nową szansę”, a nie tylko doprowadzenie do zaspokojenia roszczeń wierzycieli.” 

Umorzenie zobowiązań oznacza, że zobowiązanie przestaje istnieć. Tak więc dłużnik nie jest już dłużej zobowiązany do spełnienia świadczenia na rzecz wierzyciela. Prowadzenie egzekucji oraz ustanawianie wszelkich zabezpieczeń takich zobowiązań staje się niedopuszczalne.

Warto w tym miejscu przywołać również Postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 12 października 2017, o sygn. akt: XV GUp 8/16, zgodnie z którym: „bez znaczenia jest wysokość niezaspokojonych zobowiązań, przyczyna powstania trudnej sytuacji osobistej upadłego czy też inne okoliczności. Sama obiektywnie istniejąca sytuacja osobista upadłego wykluczająca jakiekolwiek spłaty w ramach planu jest wystarczającą podstawą do umorzenia zobowiązań bez ustalania planu spłaty wierzycieli”. Jeżeli więc mimo posiadania przez upadłego zdolności zarobkowych, którekolwiek z jego zobowiązań przekracza jego możliwości zarobkowe tak dalece, że nie będzie on w stanie zrealizować planu spłaty na rzecz swych wierzycieli, to w takiej sytuacji będzie możliwe umorzenie wierzytelności bez planu spłaty.

Uważam, iż w każdym przypadku upadłości konsumenckiej należy dogłębnie pochylić się nad sytuacją osobistą upadłego. Jeśli to tylko możliwe warto ułatwić osobie fizycznej oddłużenie się, dzięki któremu będzie mogła powrócić do normalnego funkcjonowania. Każdy zasługuje na „drugą szansę”, a to czy zostanie ona prawidłowo wykorzystana, zależy od każdego z nas indywidualnie.

Add a Comment

Your email address will not be published.

Call Now Button