Transgraniczna upadłość konsumencka kto może z niej skorzystać i jakie są skutki?

Na początku warto podkreślić, że ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest jedyną legalną procedurą oddłużenia osoby fizycznej. W przypadku osób zamieszkujących za granicą sprawa jest bardziej złożona. Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2015/848 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie postępowania upadłościowego wskazuje, że „Orzeczenie o wszczęciu postępowania upadłościowego wydane przez Sąd państwa członkowskiego posiadający jurysdykcję zgodnie z art. 3 podlega uznaniu we wszystkich pozostałych państwach członkowskich z chwilą, gdy orzeczenie to stanie się skuteczne w państwie wszczęcia postępowania.”. Stwierdzenie podlega uznaniu należy traktować jako czynność automatyczną, która nie powoduje konieczności uznania orzeczenia Sądu zagranicznego jak to ma miejsce wobec orzeczeń dotyczących krajów nienależących do Unii Europejskiej. W praktyce nasuwa to jednak poważne trudności interpretacyjne z uwagi na procedurę upadłościową, która jest inna w poszczególnych krajach Unii Europejskiej.

Transgraniczna upadłość konsumencka to upadłość wobec osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej dokonywana poza granicami kraju, w którym znajduje się zadłużenie. Upadłość transgraniczną może ogłosić osoba znajdująca się w dowolnym Państwie Członkowskim, na obszarze Unii Europejskiej, na co wskazuje nam treść powyższego Rozporządzenia. Drugą ważną przesłanką, konieczną do spełnienia, aby skutecznie ogłosić transgraniczną upadłość konsumencką jest posiadanie przez dłużnika głównego ośrodka podstawowej działalności właśnie w tym kraju, w którym się znajduje.  Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie o sygn. akt: II CSK 425/10 wskazał, że „Rozporządzenie nr 1346/2000 jest podstawowym aktem prawa wspólnotowego regulującym zbiorowe postępowania przewidujące niewypłacalność dłużnika, które obejmują całkowite lub częściowe zajęcie majątku dłużnika oraz powołanie zarządcy, przy czym jego zasięg terytorialny obejmuje wszystkie państwa członkowskie (z wyjątkiem Danii).”.Rozporządzenie, o którym wypowiada się Sąd Najwyższy potrzebowało pewnego usprawnienia, przejrzystości przepisów dlatego też wymagane było jego przekształcenie. Obecnie z pomocą przychodzi nam Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/848 z dnia 20 maja 2015 roku.

Przed ogłoszeniem upadłości w innym kraju niż kraj pochodzenia – Polska warto zastanowić się nad skutkami postępowania upadłościowego. Uznaniu w ramach procedury transgranicznej podlegają wydane w sprawie orzeczenia m.in. dotyczące ogłoszenia upadłości i zakończenia postępowania upadłościowego. Z naszego szerokiego doświadczenia jednak wynika, że w każdym kraju procedura upadłościowa jest inaczej prowadzona i inne są jej skutki niż w Polsce. Często sposób prowadzenia procedury jest niekorzystny dla Dłużnika.

Uwagi i zaznaczenia wymaga fakt, że np. w Wielkiej Brytanii w okresie pozostawania w Unii Europejskiej procedura nie zostaje formalnie zakończona wobec możliwości zgłoszenia się wierzycieli w sprawie. Warto w tym miejscu wskazać, że badając kwestię uznania zagranicznych orzeczeń dotyczących procedury upadłościowej Sąd Najwyższy wskazał, że orzeczenie Sądu, który wszczął postępowanie powinno być uznane w pozostałych państwach członkowskich. Przyczyny ewentualne odmowy uznania na podstawie art. 26 rozporządzenia nr 13/46/2000 w sprawie postępowania upadłościowego powinny być ograniczone do minimum.

W praktyce jednak interpretacja przepisów prawa upadłościowego innego kraju należącego do Unii Europejskiej nasuwa wiele problemów. Przed podjęciem decyzji o ogłoszeniu upadłości warto skonsultować się z prawnikiem, który jako profesjonalista wskaże najlepsze rozwiązanie dla problemów Klienta.