Wyłączenie z masy upadłości

Jedną z konsekwencji ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest likwidacja majątku dłużnika. Po uprawomocnieniu się orzeczenia sądu majątek dłużnika staje się masą upadłościową, którą zarządza wyznaczony przez sąd syndyk, aby rozdzielić środki pomiędzy wierzycieli upadłego.

W skład masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz majątek nabyty przez upadłego w toku postępowania. Nie oznacza to jednak, że syndyk zabierze nam wszystko co posiadamy i przekaże to wierzycielom. Ustawa – Prawo upadłościowe wskazuje, jakie przedmioty majątkowe nie wchodzą do masy upadłości.

Wyłączeniu z masy posiadłości podlegają:

Składniki mienia nienależące do majątku upadłego w dniu ogłoszenia upadłości:

Prawo upadłościowe ustanawia domniemanie, zgodnie z którym uważa się, że rzeczy znajdujące się w posiadaniu upadłego w dniu ogłoszenia upadłości należą do majątku upadłego. W związku z tym, jeżeli w naszym domu znajduje się telewizor, który należy do innej osoby syndyk może uznać ową ruchomość jako własność dłużnika. Oczywiście domniemanie to można wzruszyć, zgłaszając wniosek o wyłączenie z masy upadłości składników majątku, które należą do osoby trzeciej.

Mienie, które jest wyłączone od egzekucji według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego:

Zgodnie z art. 829 k.p.c., nie podlegają egzekucji, a co za tym idzie są wyłączone z masy upadłości:

• przedmioty urządzenia domowego – w szczególności lodówka, pralka, odkurzacz, piekarnik lub kuchenka mikrofalowa, płyta grzewcza służąca podgrzewaniu i przygotowywaniu posiłków, łóżka, stół, krzesła itp.;
• pościel, bielizna i ubranie codzienne, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu itp.;
• zapasy żywności i opału na okres jednego miesiąca;
• jedna krowa lub dwie kozy albo trzy owce potrzebne do wyżywienia dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny wraz z zapasem paszy i ściółki do najbliższych zbiorów;
• narzędzia i inne przedmioty niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużnika oraz surowce niezbędne dla niego do produkcji na okres jednego tygodnia, z wyłączeniem jednak pojazdów mechanicznych (chyba, że jest on np. niezbędny do wykonywania zawodu);
• u dłużnika pobierającego periodyczną stałą płacę – pieniądze w kwocie, która odpowiada niepodlegającej egzekucji części płacy za czas do najbliższego terminu wypłaty, a u dłużnika nieotrzymującego stałej płacy lub u dłużnika, będącego osobą fizyczną wykonującą działalność gospodarczą – pieniądze niezbędne dla niego i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie;
• przedmioty niezbędne do nauki, papiery osobiste, odznaczenia i przedmioty służące do wykonywania praktyk religijnych oraz przedmioty codziennego użytku, które mogą być sprzedane tylko znacznie poniżej ich wartości, a dla dłużnika mają znaczną wartość użytkową;
• produkty lecznicze w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne;
• przedmioty niezbędne ze względu na niepełnosprawność dłużnika lub członków jego rodziny.

Wobec powyższego, Syndyk nie sprzeda więc rzeczy, które są niezbędne dla dłużnika i pozostających na jego utrzymaniu członków rodziny. Pojawia się pytanie, które ze składników majątku uznać za niezbędne do życia. Syndyk powinien każdorazowo ocenić, czy konkretna rzecz jest upadłemu niezbędna do zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Przykładowo ekskluzywna odzież, która nie jest nam niezbędna do codziennego funkcjonowania weszłaby do masy upadłości, z której mogliby zaspokoić się wierzyciele.

Wynagrodzenie za pracę upadłego w części niepodlegającej zajęciu:

Co do zasady do masy upadłościowej wchodzi połowa wynagrodzenia, ale dłużnikowi pozostawia się równowartość minimalnego wynagrodzenia za pracę. Czyli w przypadku kiedy nasze zarobki przekraczają ustanowioną przez Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 września 2020 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2021 r. kwotę 2.800 zł (lub też w przypadku stawki godzinowej – 18,30 zł), syndyk wyłącza połowa wynagrodzenia służy zaspokojeniu wierzycieli, a jeżeli dłużnik otrzymuje tzw. najniższą krajową wówczas nie wchodzi ona do masy.

A także nieściągalne wierzytelności oraz niezbywalne ruchomości wyłączone przez sędziego – komisarza.

Wyłączenie składników majątku z masy następuje na wniosek osoby, do której należy mienie podlegające wyłączeniu.

Prawo upadłościowe dokładnie precyzuje co powinno znaleźć się we wniosku o wyłączenie z masy upadłości. Należy w nim zgłosić wszelkie twierdzenia, zarzuty i dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku dalszego postępowania, chyba że ich powołanie we wniosku było niemożliwe. Wydaje się, iż powyższy zapis może stwarzać w praktyce dla wnioskodawców pewne trudności, dlatego przy wszelkich czynnościach w postępowaniu upadłościowym warto korzystać z pomocy doświadczonych pełnomocników.