Upadłość konsumencka lekiem na długi i spiralę zadłużenia
Instytucja upadłości konsumenckiej została stworzona aby pomóc dłużnikowi, który przestał być wypłacalny. Pomoc ta polega na tym, że wszystkie zobowiązania osoby zadłużonej zostają umorzone. Nie następuje to jednak automatycznie, ale w chwili ogłoszenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Pierwszym krokiem postępowania jest powołanie przez sąd upadłościowy syndyka (zarządcy). To on szczegółowo ustali skład tzw. masy upadłości, czyli majątku dłużnika, który będzie mógł sprzedać, by w mniejszym lub większym stopniu zaspokoić wierzycieli. Następnie sąd zadecyduje o planie spłaty pozostałych, nie spłaconych wierzytelności (zobowiązań). Na dzień dzisiejszy plan spłaty obejmuje okres do lat 3. Plan ten jest realnym planem, który dłużnik jest w stanie wykonać, biorąc pod uwagę jego możliwości zarobkowe. Jeżeli dłużnik rzetelnie się wywiązał z ustalonego planu spłaty, sąd umorzy pozostałe zobowiązania dłużnika.
Kto może skorzystać z instytucji upadłości konsumenckiej?
Upadłość konsumencką może ogłosić jedynie osoba fizyczna będąca konsumentem. Osoby prowadzące działalność gospodarczą, lub choćby figurujące w CEiDG – nie mogą się starać o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Były przedsiębiorca „staje się konsumentem” – tj. może starać się o ogłoszenie upadłości konsumenckiej wtedy, gdy od dnia wyrejestrowania działalności z CEiDG upłynie rok czasu.
Szczególna okoliczność występuje w przypadku byłego przedsiębiorcy – Sąd bowiem w omawianym postępowaniu analizuje, czy obowiązek złożenia wniosku o upadłość przedsiębiorcy wystąpił w okresie 10 lat przed dniem zgłoszenia wniosku o upadłość konsumencką. Jednak jest to tylko kwestia umowna, z którą można polemizować. W takiej sytuacji wystarczyłoby złożyć odpowiednie wyjaśnienia bądź dowody.
Przepisy wymagają uzasadnienia wniosku poprzez wskazanie okoliczności, które doprowadziły do niewypłacalności. Zgodnie z nimi należy zawrzeć opis wydarzeń lub zawartych umów, w celu uzasadnienia wniosku. Potwierdzając wykazane uzasadnienia, należy przedstawić odpowiednie dokumenty (np. odpisy umów kredytów czy zaświadczenie o chorobie) bądź powołać świadków. W przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, aby możliwe było ogłoszenie ich upadłości, warunkiem jest to, aby niewypłacalność dłużnika nie była spowodowana umyślnym działaniem dłużnika lub jego rażącym niedbalstwem w tej kwestii.
Ustawa prawa upadłościowego
Art. 49121 ust. 1 prawa upadłościowego wymienia zobowiązania, które nie mogą zostać umorzone w ramach upadłości konsumenckiej. Wszelkie inne zobowiązania konsumenta mogą zostać umorzone, niezależnie od tego, czy powstały w związku z prowadzoną uprzednio działalnością gospodarczą, czy też stanowiły tzw. długi konsumenckie.
Przywołany przepis nie wymienia ani zaległych zobowiązań podatkowych, ani też nieuiszczonych składek na ZUS, należy więc przyjąć, że umorzenie długów obejmuje zarówno długi prywatne jak i publicznoprawne (w tym długi z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i podatki).
Podsumowując, zobowiązania wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Urzędu Skarbowego, powstałe w toku prowadzonej wcześniej działalności gospodarczej, mogą zostać umorzone w ramach upadłości konsumenckiej.
Raz w roku – do końca kwietnia – osoba, wobec której ogłoszono upadłość, ma obowiązek składać sądowi sprawozdanie z wykonania planu spłaty wierzycieli za poprzedni rok kalendarzowy. Do złożonego sprawozdania należy dołączyć kopię rocznego rozliczenia PIT, oraz ukazać w nim osiągnięte przychody, spłacone kwoty a także nabyte składniki majątkowe o wartości przekraczającej dwukrotność minimalnego wynagrodzenia. Po rzetelnym wykonaniu planu spłaty wierzycieli upadły może złożyć do sądu wniosek o umorzeniu niezaspokojonych zobowiązań oraz o zakończeniu postępowania upadłościowego.
Upadłemu po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej nie wolno zawierać umów, które skutkowałyby zwiększeniem zadłużenia, w stopniu wpływającym na możliwość zaspokojenia dotychczasowych wierzycieli. Upadły może jedynie zawierać drobne umowy życia codziennego.
Reasumując:
Koszt przeprowadzenia postępowania dotyczącego upadłości konsumenckiej jest ustalany indywidualnie z Klientem, jest on zależny od stopnia zaangażowania Kancelarii w konkretną sprawę. To postępowanie szczególne, które wymaga wielkiego nakładu ze strony pełnomocnika. Przebieg tego postępowania ma następujące fazy:
- Złożenie wniosku o upadłość konsumencką – poprawnie wypełniony wniosek, poparty załącznikami odnośnie problemów finansowych, stanowi podstawę do korzystnego dla nas orzeczenia Sądu.
II. Rozprawa – najczęściej jeden termin, na którym następuje słuchanie strony. W przeważającej większości przypadków, Sędzia ogłasza upadłość osoby z dniem ogłoszenia postanowienia.
III. Właściwe postępowanie upadłościowe prowadzone jest w przypadku wydania przez Sąd postanowienia o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej. W jego toku dokonuje się:
– ustalenia składu i wartości masy upadłości, tj. majątku i dochodów upadłego konsumenta;
– sporządzenia listy wierzytelności;
– sprzedaży majątku upadłego i podziału uzyskanych w ten sposób środków między wierzycieli ujętych na liście wierzytelności, o ile upadły konsument posiada jakiś majątek;
Ostatni etap bywa pomijany, jeśli sytuacja osobista upadłego konsumenta w sposób oczywisty wskazuje, iż nie byłby on zdolny do dokonania jakichkolwiek spłat w ramach Planu Spłaty Wierzycieli. Wówczas wydawane jest postanowienie o umorzeniu zobowiązań upadłego konsumenta bez ustalenia Planu Spłaty Wierzycieli.
W przypadku zakończenia postępowania upadłościowego, wszelkie postępowania wobec osoby upadłej zostają umorzone. Nadmieniam, iż Nasza Kancelaria posiada niezbędne doświadczenie co do przeprowadzania postępowania upadłościowego.