Zawyżanie kosztów kredytów przez bank

Z uwagi na postępujący światowy kryzys ekonomiczny coraz więcej osób decyduje się na zaciągnięcie kredytu konsumenckiego. Niestety coraz częściej do naszej kancelarii zgłaszają się klienci z problemem jakim jest naliczanie dodatkowych kosztów do ich kredytów. Często są to koszty, których nie byli świadomi, a które banki naliczają wykorzystując nieznajomość prawa przez klientów. Definicja kredytu konsumenckiego wynika z ustawy o kredycie konsumenckim, a konkretnie z art. 3 Ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. Zgodnie więc z tymi przepisami, przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Z kredytem konsumenckim mamy zatem do czynienia wówczas, gdy umowa kredytowa została zwarta przez kredytodawcę i konsumenta (za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową), oraz gdy kwota udzielonego kredytu nie przekracza określonej przepisami kwoty.

Koszt kredytu konsumenckiego

Przede wszystkim, zasadniczym kosztem kredytu jest jego oprocentowanie i tutaj kredytodawca ma tak naprawdę dowolność co do ustalania wysokości odsetek, gdyż jedynym warunkiem jest, aby nie przekraczały one dwukrotności wysokości odsetek ustawowych w stosunku rocznym, czyli obecnie jest to 18,5%. Stopa oprocentowania kredytu może być wyrażona jako stałe lub zmienne oprocentowanie stosowane do wypłaconej kwoty na podstawie umowy o kredyt w stosunku rocznym, natomiast stała stopa oprocentowania kredytu jest określona wyłącznie w umowie o kredyt, przy wykorzystaniu określonej stałej wartości procentowej wyrażonej na cały czas obowiązywania umowy lub w danych okresach obowiązywania umowy. Suma odsetek, którą ostatecznie kredytobiorca musi zapłacić jest uzależniona od wysokości oprocentowania ustalonego przez kredytodawcę i jest ona tym wyższa, im wyższa jest kwota kredytu oraz okres spłaty zobowiązania. Pozostałe koszty kredytu konsumenckiego to:

• prowizja, (prowizja to druga obok odsetek składowa generująca koszty kredytu, i jest to opłata, którą kredytodawca pobiera za to, że udzielił kredytobiorcy kredytu)
• ubezpieczenie i opłaty dodatkowe,

Na co zwrócić uwagę przy zawieraniu umowy kredytowej bądź przy wypowiedzeniu kredytu przez bank?

Bez względu na rodzaj kredytu jako klient musimy zawsze zwrócić uwagę na następujące kwestie:

• poziom oprocentowania,
• wysokość prowizji,
• terminy spłaty,
• warunki wcześniejszej spłaty,
• produkty towarzyszące kredytowi.

Przede wszystkim należy sprawdzić, ile wynosi rzeczywista roczna stopa oprocentowania, która musi być wskazana w umowie, gdyż jest to całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym. Całkowity koszt kredytu jak stanowi art. 5 ww. ustawy to z kolei wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności do kosztów tych zalicza się więc odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże, jeżeli są znane kredytodawcy oraz koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, w przypadku, gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach. Ustawa o kredycie konsumenckim gwarantuje konsumentom ochronę przed niesłusznie naliczanymi przez bank opłatami oraz działaniami operacyjnymi skierowanymi przeciwko klientom.

Jak zauważył Sąd: Zgodnie z treścią art. 385 1 § 1 kc postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. W myśl art. 385 1 § 3 kc nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, że sporna umowa pożyczki jest umową jednostronnie profesjonalną, albowiem powódka nie zawierała jej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, lecz występowała jako konsumenci w rozumieniu art. 22 1 kc. Wynika to jednoznacznie z treści umowy i nie było w żaden sposób kwestionowane przez stronę pozwaną.

W świetle wymienionych powyżej przesłanek dla uznania postanowień przedmiotowej umowy kredytowej za abuzywne konieczne było ustalenie, że nie zostały one uzgodnione indywidualnie. W myśl art. 385 1 § 3 kc nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. Podkreślić przy tym należy, że zgodnie z treścią art. 385 1 § 4 kc ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje, a więc w niniejszej sprawie na stronie pozwanej. Jak wskazuje się w judykaturze przez “rzeczywisty wpływ” – o jakim mowa w cytowanym powyżej przepisie – należy rozumieć realną możliwość oddziaływania na treść postanowień umownych. Z tego też powodu okoliczność, iż konsument znał treść danego postanowienia i rozumiał je, nie przesądza o tym, że zostało ono indywidualnie uzgodnione. Za uzgodnione indywidualnie trzeba bowiem uznawać tylko takie klauzule umowne, na których treść istotnie mógł on w praktyce oddziaływać. Chodzi zatem o postanowienia rzeczywiście, a nie w sposób fingowany, negocjowane bądź o klauzule włączone do umowy wskutek propozycji zgłoszonej przez konsumenta. Trzeba więc badać, czy konsument miał realny wpływ na ewentualną zmianę klauzul proponowanych przez przedsiębiorcę i czy z możliwości tej zdawał sobie sprawę (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 8 sierpnia 2019r., I ACa 79/19, L.). Zatem, postanowieniem indywidualnie uzgodnionym w myśl przepisu art. 385 1 § 1 kc nie jest postanowienie, którego treść konsument mógł negocjować, lecz takie postanowienie, które rzeczywiście powstało na skutek indywidualnego uzgodnienia (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 maja 2015r., VI ACa 995/14, L.).

W wyroku z dnia 13 lipca 2005r. I CK 832/04 Sąd Najwyższy stwierdził, że „w rozumieniu art. 385[1] § 1 kc “rażące naruszenie interesów konsumenta” oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym, natomiast “działanie wbrew dobrym obyczajom” w zakresie kształtowania treści takiego stosunku obligacyjnego wyraża się w tworzeniu przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową tego stosunku”. Natomiast ocena, czy dane postanowienie wzorca umowy, kształtując prawa i obowiązki konsumenta, „rażąco” narusza interesy konsumenta, uzależniona jest od tego, czy wynikająca z tego postanowienia nierównowaga praw i obowiązków stron (nierównowaga kontraktowa) na niekorzyść konsumenta jest istotna, znacząca (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 2 sierpnia 2017r., I ACa 263/17, L.).

W związku z powyższym nawet po podpisaniu niekorzystnej dla klienta umowy jesteśmy w stanie pomóc mu w zniesieniu dodatkowych niesłusznie naliczonych kosztów kredytu hipotecznego. Fakt, iż zaciągnięty przez kredytobiorcę kredyt podlega reżimowi ustawy o kredycie konsumenckim, stanowi dla zadłużonego dużą ochronę, gdyż jeśli kredytodawca pomyli się w kalkulacji kosztów kredytu, lub wysokości należnych, kredytobiorca może zastosować sankcję kredytu darmowego, i wtedy odda tylko taką kwotę jaką pożyczył, bez ponoszenia dodatkowych kosztów. Darmowy kredyt oznacza, że kredytodawca pozbawiony zostaje całych kosztów kredytu, nic więc na udzielonym kredycie nie zarobi i nie może domagać się od kredytobiorcy jakichkolwiek opłat zawartych w umowie kredytowej. Cały proces jest jednak dość złożony i warto skonsultować go z profesjonalnym pełnomocnikiem, który sprawnie przeprowadzi konsumenta przez cały proces. Zapraszamy do kontaktu w związku ze sprawami dotyczącymi kredytów.