Odpowiedzialność kontraktowa a rękojmia w kontekście umowy o roboty budowlane
W toku prowadzonej przez Kancelarię sprawy pojawiło się zapytanie o najkorzystniejszy sposób dochodzenia przez konsumenta odszkodowania od profesjonalnego wykonawcy za niewłaściwie wykonane prace remontowe. Umowę o wykonanie prac remontowych należy traktować jako umowę o roboty budowlane przewidzianą przez przepisy art. 647-658 Kodeksu Cywilnego. W przytoczonym stanie faktycznym wahano się pomiędzy powództwem z tytułu odpowiedzialności kontraktowej, przewidzianej art. 471 Kodeksu Cywilnego, a przepisami dotyczącymi rękojmi, do których odsyła art. 656 §1 Kodeksu Cywilnego. Powołany przepis części kodeksu poświęconej umowie o roboty budowlane nakazuje, do wykonania przez wykonawcę robót w sposób wadliwy lub sprzeczny z umową oraz do rękojmi za wady wykonanego obiektu, odpowiednie stosowane przepisów o umowie o dzieło. Powyższe, wraz z faktem umiejscowienia przepisów dotyczących umowy o roboty budowlane w następstwie przepisów regulujących umowę o dzieło świadczy o racjonalności prawodawcy, z natury stosunku bowiem wynika, iż umowa o roboty budowlane stanowi szczególny rodzaj umowy o dzieło. Z kolei regulujący kwestię rękojmi za wady dzieła przepis art. 638 Kodeksu Cywilnego przewiduje do odpowiedzialności za wady dzieła odpowiednie zastosowanie przepisów o rękojmi przy sprzedaży.
W sytuacji niewłaściwego wykonania prac remontowych hipotetycznie istnieje kilka możliwości dochodzenia odszkodowania od wykonawcy, powołując się przy tym na różne przepisy. Najkorzystniejszym natomiast rozwiązaniem, dla osoby będącej konsumentem, jest w tej sytuacji powództwo w oparciu o przepisy dotyczące rękojmi. Powyższe wynika przede wszystkim z charakteru rękojmi, jako ustawowej odpowiedzialności nałożonej na sprzedawcę. Zgodnie z art. 556 Kodeksu Cywilnego sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną, natomiast art. 5562 Kodeksu Cywilnego rozszerza ochronę konsumentów w sporze z profesjonalistami stanowiąc, iż domniemywa się, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego, jeżeli kupujący był konsumentem a wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od wydania rzeczy sprzedanej.
Powyższy przepis stanowi wyjątek od jednej z naczelnych zasad prawa cywilnego wyrażonej w art. 6 Kodeksu Cywilnego, mianowicie obowiązku udowodnienia faktów przez osobę, która wywodzi z niego skutki prawne. Przenosząc powyższe na realia niewłaściwego wywiązania się przez wykonawcę z umowy o wykonanie prac remontowych należy wskazać, iż dochodząc odszkodowania w oparciu o przepisy rękojmi za wady należy wykazać jedynie fakt istnienia ww. umowy oraz istnienie wady przedmiotu umowy, którym w tym wypadku będzie remontowana przestrzeń. Na podstawie powołanego powyżej domniemania wykonawca chcący oddalić powództwo musiałby wykazać, że wada nie istniała w momencie przejścia niebezpieczeństwa na kupującego, czyli w tym wypadku – w chwili odebrania remontu.
W sytuacji gdy wada została wykryta po upływie roku od odebrania remontu odpowiedzialność z tytułu rękojmi nie traci swojej najważniejszej cechy, mianowicie jest tzw. odpowiedzialnością bezwzględną, niezależną od zawinienia wykonawcy, w przeciwieństwie do odpowiedzialności kontraktowej, przy zastosowaniu której należałoby udowodnić wykonawcy niewłaściwe wykonanie zobowiązania. Tym samym wykonawca nie ma możliwości uniknięcia odpowiedzialności z tytułu rękojmi przez udowodnienie wykonania remontu z należytą starannością.
Odpowiedzialności wykonawcy z tytułu rękojmi można dochodzić jeżeli wada została stwierdzona przed upływem dwóch lat od chwili odebrania remontu.
Jeśli potrzebują Państwo wsparcia z zakresu prawa budowlanego, zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią:
telefon: 12 307 14 04
email: matyasik@kancelaria-bonaartis.pl