Jakie są konsekwencje wybudowania budynku bez pozwolenia?

Samowola budowlana

W żadnych przepisach prawa zarówno budowlanego jak i w innych aktach normatywnych odnoszący się do kwestii budowlanych nie znajdziemy definicji legalnej pojęcia samowoli budowlanej. W doktrynie za samowolę rozumie się budowę obiektu:

• bez pozwolenia na budowę,
• bez zgłoszenia,
• w razie wydania sprzeciwu do zgłoszenia.

Samowolą jest więc nie tylko postawiony już budynek ale również przystąpienie do robót budowlanych bez obligatoryjnego pozwolenia na budowę, zgłoszenia lub pomimo wydania do niego sprzeciw. Z samowolą mamy więc do czynienia w dwóch przypadkach:

1. W razie nieuzyskania pozwolenia na budowę
2. W razie zaniechania obowiązku zgłoszenia robót budowlanych lub wydania sprzeciwu na rozpoczęcie takich robót.

Wymóg pozwolenia oraz zgłoszenia na budowę

W art. 29 ustawy prawo budowlane mamy tzw. negatywne wyliczenie. Artykuł ten w ust.1 szeroko wymienia budowy, które nie wymagają decyzji o pozwoleniu na budowę, natomiast wymagają zgłoszenia zalicza się do nich m.in.:

• wolno stojące budynki mieszkalne jednorodzinne, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane;
• wolno stojące parterowe budynki stacji transformatorowych i kontenerowych stacji transformatorowych o powierzchni zabudowy do 35 m2;
• oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,50 m3 na dobę;
• obiektów budowlanych piętrzących wodę i upustowych o wysokości piętrzenia poniżej 1 m poza śródlądowymi drogami wodnymi oraz poza obszarem parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych oraz ich otulin;
• wolno stojących: parterowych budynków gospodarczych, garaży, wiat;
• wolno stojących parterowych budynków rekreacji indywidualnej rozumianych jako budynki przeznaczone do okresowego wypoczynku, o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy czym liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać jednego na każde 500 m2 powierzchni działki;
• ogrodzeń o wysokości powyżej 2,20 m;

Do zgłoszenia budowy odnosi się art. 30 prawa budowlanego oraz art. 29.2 według, którego decyzji o pozwolenie oraz zgłoszenia nie wymaga budowa m.in.:

• obiektów gospodarczych związanych z produkcją rolną i uzupełniających zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej:
  • parterowych budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m,
  • suszarni kontenerowych o powierzchni zabudowy do 21 m2;
• wiat o powierzchni zabudowy do 50 m2, sytuowanych na działce, na której znajduje się budynek mieszkalny, lub przeznaczonej pod budownictwo mieszkaniowe, przy czym łączna liczba tych wiat na działce nie może przekraczać dwóch na każde 1000 m2 powierzchni działki;
• wolno stojących altan o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m2 powierzchni działki;
• wiat przystankowych i peronowych;

Konsekwencje wybudowania budynku bez pozwolenia

Konsekwencjami samowoli budowlanej czyli wybudowania budynku bez pozwolenia lub zgłoszenia albo pomimo wniesienia sprzeciwu do tego zgłoszenia zgodnie z Prawe budowlanym są:

1. 1. Nakaz rozbiórki obiektu budowlanego, który zgodnie z art. 48 ust. 1 przedmiotowej ustawy wdaje organ nadzoru budowlanego w drodze decyzji.
   2. Legalizacja samowoli budowlanej nazywana inaczej amnestią budowlaną. Zgodnie z art. 48a Prawa budowlanego w terminie 30 dni od dnia doręczenia postanowienia o wstrzymaniu budowy inwestor, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego może złożyć wniosek o legalizację. Wniosek ten może wnieść gdy budowa jest zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innymi aktami prawa miejscowego oraz nie narusza przepisów, w tym techniczno-budowlanych, w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego lub jego części do stanu zgodnego z prawem, organ nadzoru budowlanego wstrzymuje postanowieniem prowadzenie robót budowlanych. Jeśli budowa została zakończona, sprawdza się zgodność z przepisami obowiązującymi w chwili zakończenia budowy. Podmioty te zobowiązane są również do wniesienia opłaty legalizacyjnej w celu uzyskania decyzji o legalizacji obiektu budowlanego lub jego części. Wysokość opłat legalizacyjnych przewiduje art. 49d Prawa bankowego, która w stosunku do lokali usługowych może wynieść nawet 300 000 zł. Prawo budowlane przewiduje również uproszczone postępowanie legalizacyjne, które wszczyna organ nadzoru budowlanego, jeśli od zakończenia budowy upłynęło co najmniej 20 lat.
   3. W przypadku samowoli budowlanej oraz gdy roboty budowlane były wykonywane w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w decyzji o pozwoleniu na budowę, projekcie zagospodarowania działki lub terenu, projekcie architektoniczno-budowlanym lub w przepisach organ nadzoru budowlanego wstrzymuje postanowieniem prowadzenie robót budowlanych.

W celu uzyskania większej ilości informacji zapraszamy do kontaktu z Naszą Kancelarią. Chętnie odpowiemy na Państwa pytania.